Operacja płaskostopia
poprzecznego DMMO

DMMO (distal metatarsal metaphyseal osteotomy) jest jedną z procedur operacyjnego leczenia bolesnego płaskostopia poprzecznego. DMMO to przezskórna osteotomia skracająca trzy środkowe kości śródstopia (II,III oraz IV). Metoda ta pozwala zmniejszyć nacisk głów kości śródstopia na struktury zlokalizowane w obrębie podeszwy stopy. Ograniczenie mechanicznego przeciążenia tych struktur umożliwia niwelację bólu przodostopia (metatarsalgii) oraz znaczne zmniejszenie tworzenia się modzeli.

Wskazania do operacji płaskostopia poprzecznego

Płaskostopie poprzeczne operowane jest w przypadku braku powodzenia leczenia zachowawczego, tj. noszenia wkładek ortopedycznych oraz modyfikacji obuwia. Należy podkreślić, że wkładki ortopedyczne nie korygują trwale płaskostopia poprzecznego, a jedynie doraźnie poprawiają komfort chodzenia poprzez kompensacyjne podparcie i odciążenie określonych stref podeszwy stopy.

Korekcja płaskostopia poprzecznego jest bardzo często wykonywana łącznie z korekcją palucha koślawego. Jest to związane z faktem, że objawowe płaskostopie poprzeczne w wielu przypadkach wynika z hipermobilności lub uniesienia I promienia stopy. Przywrócenie prawidłowej dystrybucji nacisków w obrębie przodostopia może być uzyskane dzięki plantaryzacji I promienia stopy. Przywrócenie kontaktu głowy I kości śródstopia z podłożem odciąża głowy sąsiednich kości śródstopia, ograniczając ból i tworzenie się modzeli na środkowej części przodostopia. W przypadku stwierdzenia określonych zaburzeń anatomicznych (np. relatywnie krótkiej I kości śródstopia) ortopeda decyduje o konieczności skrócenia środkowych kości śródstopia.

Rolą osteotomii skracającej może być również dekompresja ustawionego w przeproście stawu śródstopno-paliczkowego. Jest to wskazane w przypadku jednoczesnej korekcji wybranych zniekształceń mniejszych palców (palce młotkowate, szponiaste).

Procedurami skracającymi kości śródstopia są:

• osteotomia Weila (zabieg na otwarto)
• osteotomia DMMO (przezskórny zabieg małoinwazyjny)

Zdjęcie obrazujące efekt korekcji płaskostopia poprzecznego (złożona rekonstrukcja przodostopia obejmująca korekcję palucha koślawego, palca młotkowatego oraz wykonanie osteotomii DMMO) – okres wczesny po operacji. Przed zabiegiem stopień zaawansowania deformacji był podobny do zniekształceń obecnych w nieoperowanej stopie:

Na czym polega osteotomia DMMO?

Ortopeda wykonuje kilkumilimetrowe nacięcie nad przynasadą dalszą II kości śródstopia. Za pomocą specjalnego miniaturowego frezu przecina kość pod kątem 45° w stosunku do jej osi, rozpoczynając proksymalnie i podeszwowo, a następnie kierując się w kierunku dystalnym i grzbietowym.

Osteotomia DMMO, w odróżnieniu od osteotomii Weila, wykonywana jest pozastawowo tj. bez naruszenia torebki stawu śródstopno-paliczkowego. Obie metody pozwalają skrócić oraz unieść głowę kości śródstopia. Dzięki DMMO uzyskuje się dynamiczną korekcję ustawienia odłamu dalszego i nie ma konieczności stabilizacji miejsca osteotomii śrubą. Procedura powtarzana jest w obrębie III i IV kości śródstopia. Osteotomię Weila wykonuje się zwykle pojedynczo, a odłamy kostne zawsze stabilizuje się śrubą.

Zalety osteotomii DMMO

• zachowanie dobrej ruchomości stawów śródstopno-paliczkowych,
• punktowe, prawie niewidoczne blizny na skórze,
• ograniczenie zrostów tkanek miękkich mogących unosić palec w kierunku grzbietowym,
• zachowanie równowagi pomiędzy długością każdej z kości śródstopia II-IV, co zapobiega nawrotom metatarsalgii.

Przeciwwskazania do DMMO

Należy unikać wykonywania DMMO w nieodprowadzalnych zwichnięciach stawu śródstopno-paliczkowego w kierunku grzbietowym, ponieważ może to utrudniać zrost kostny odłamów w prawidłowym ustawieniu.

Osteotomia DMMO - postępowanie pooperacyjne

Pacjent może chodzić już w 2 drugim dniu po zabiegu w specjalnym bucie odciążającym przodostopie (płaski but z podeszwą typu roller lub klasyczny but Barouka). Chodzenie w normalnym obuwiu jest z reguły możliwe w 4-6 tygodniu od operacji (pod warunkiem uzyskania zgody od lekarza wykonującego zabieg).

Istotne jest utrzymanie opatrunku stabilizującego optymalne ustawienie palców przez okres około 2-3 tygodni. Opatrunek może być w tym czasie wymieniany na nowy.

Ze względu na dłuższą konsolidację kostną, utrzymywanie się lekkiej opuchlizny przodostopia przez okres kilku miesięcy od zabiegu jest zjawiskiem dopuszczalnym. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zgłosić się na wizytę kontrolną.

Dodatkowe procedury leczenia metatarsalgii

W sytuacji, gdy dodatkowe przeciążenie przodostopia wynika z utrwalonego przykurczu mięśnia trójgłowego łydki, konieczne może się okazać uwolnienie rozcięgna mięśnia brzuchatego lub wydłużenie ścięgna Achillesa.